---

[79]

ORDUIGHEAN STEORNABHAIGH.

FHIR IONMHUINN,

Tha sinn uile dripeil a’ buain an eorna agus b’e sin an t-eorna math, ach dripeil agus mar a tha sinn, chan fheum sinn sibh-se dhi-chuimhneachadh. Tha am foghar againn gle thràth am bliadhna agus ma leanas an aimsir mar tha i, bidh gu leor agus r ’a sheachnadh aig duine agus ainmhidh. “Cha threabh gach bliadhna dha cheile” mar a thuirt an sean-fhacal agus nach math sin. Chan’eil Freasdal caomh a’ toirt dhuinn uair air bith cuibhrionn a reir ar toillteanais, agus ged dh’ fhaodas nialan dorcha bhi air aghaidh nan speuran againn aig an am so—agus nach lionmhor iad a dh’ fhaodas sin a radh—gidheadh tha ’n Tighearna nochdadh dhuinn le

---

[80] saoibhreas toraidh na talmhainn nach do sgithich e fhathast ann an toirt dhuinn comharran air a dheagh-ghean.

Thainig Sine dhachaidh bho orduighean Steornabhaigh Di-ciadain so chaidh, agus chan ’eil dad oirre ach gu bheil i gluasad leis an t-siataig. S math a bha fhios agam-sa gu’m b’e sin bun mu’n stadadh na h-orduighean dhith na’n deanadh siubhal thighean e. Bha i oidhche aig Peigi Aonghais Ruaidh, oidhche eile an Steinis, oidhche eile an Cnoc Shandabhaig, agus oidhche Mhàrt air an Ach an tigh Neill Iain. Bheil ionghnadh oirbh a nise ged a thigeadh te sam bith a tha cladhach ’s an tri fichead dhachaidh le eitig ’n a cnamhan. Thuirt mise sin rithe an clar an aodainn an diugh fhein, ach cha chan mise dad nach coinnich ise leis an Sgriobtur, agus tha glas-ghuib orm-sa an uair sin. Bha i ’g radh rium gu robh coimhthionalan mora aig an ordugh gach latha, agus gu’n cual’ iad searmonan brighmhor. Bha Mac Leoid an Rudha ann, agus Mac Ghille Mhoire Bharabhais, agus Padruig coir a Glaschu, agus is iomadh duine rinn gairdeachas ri aghaidh shiobhalta fhaicinn aon uair eile ann an ceanna-bhaile ar n-eilean. Bha mi gabhail naidheachd mo charaid, Torcull, a Garrabost, ach tha e coltach leam nach robh e ann idir.

An uair a bha mi tighinn dachaidh leis na speuclaran nach do ghabh mi mo thomhas airson

---

[81] deise ur aig Calum Iain Seoladair an Steornabhagh. Thuirt mi ris te mhath a dheanamh ged a bhitheadh i beagan na bu daoire gun fhios nach deanadh i ’n gnothuch dhomhsa “gus an seolainn an caolas,” agus gu dearbh fheine, abradh sibh-se gu’n d’ fhuair mise brod na deise, ach ’s ann a bhitheas dearg naire orm nochdadh leatha ’s an eisdeachd fhollaiseach. Nach ’eil sgoilteadh mor an cul na seacaid agus tha ’m broilleach a th’ oirre lubadh sios gu ruig pocaid an uaireadair agam, agus tha de phocaidean achlais ’s de phutanan innte na dheanadh an gnothuch do Phrothaist Steornabhaigh. Thuirt an sean-fhacal “gur fearr a bhi as an t-saoghal na bhi as an fhasan,” ach gu dearbh ’s beag mo dhiu fhein. Cha robh mi air mo chleachdadh ri a leithid ’n am oige agus leis a sin cha ghabh mi gu coibhneil ris a nise.

An uair a bha mise og, bhiodh an clo-mor againn fhein ’g ar comhdach, agus ged nach robh e briagha bha e seasgair, agus, eudail, ’s iomadh duine tapaidh a chomhdaicheadh leis a dh’ fhag teisde airson treibhdhireas agus dilseachd ’n a dheidh.

Tha ’n oidhche fas car na ’s fhaide a nise agus an uair a gheibh sinn an coirce agus am buntata stigh ’s ann a dh’ fheumas sinn nadur de cheilidh seachduineach a bhi againn anns gach baile. Dheanadh e feum mor do ar corp agus ar n-inntinn, agus chuireadh e seachad an oidhche

---

[82] fhada gheamhraidh ann an doigh a bhiodh buannachdadh dhuinn uile. ’S iomadh cuspair air am b’ urrainn sinn a bhi conaltradh. Bhiodh an cogadh againn, ceisd an fhearainn, cor na Gaidhlig, prisean chruidh agus chaorach, am Biobull agus Leabhar Aithghearr nan Ceist—direach rud sam bith a thigeadh air uachdar ach na h-eaglaisean. Tha mi deimhinn nach biodh moran mu ’n deidhinn-san air blar—tha daoine seachd sgith de bhi bruidheann orra mar tha, agus chan ann na ’s fhearr a tha gnothuichean a’ dol ri linn gach cagnaidh a rinneadh orra. Ma thoisicheas sinn air na ceilidhean sin, bidh naidheachdan gu bata agam dhuibh gach seachduin eadar fhirinn agus mhagadh.

Mise agaibh,

ALASDAIR MOR.