---

[159]

BODACH BHARRAIDH—XIV.

FHIR MO CHRIDHE,

Thainig an nis an t-am anns am feumadh Mac Neill còir Bearnaraidh fhagail, agus gu dearbh ged nach robh e comhla ruinn ach coig latha feumaidh mi-fhein agus Sine aideachadh gur fhada an uine bho nach do chuir sinn eolas air Gaidheal cho còir agus air duine anns a bheil inntinn shuspainneach thabhachdach. Bha fhios agam bho’n a bha mi ’g an coinneachadh aig an iasgach gur h-e bodaich fhior ghasda bha ’m Barraidh, ach gu cinnteach cha chreid mi nach tug Mac Neill barr air gach aon diubh. Fhuair mi litir bho Pheigi, mo nighean, a Glaschu an uair a bha am bodach còir air aoidheachd oirnn, agus de th’ agaibh air, nach robh i ’g radh gu robh moran de m’ sheann chairdean an Glaschu fo mhor ionghnadh gu’n toireamaid fasgadh do Chaitliceach am Bearnaraidh. Gun teagamh thuirt Peigi nach robh leth uibhir de ionghnadh orra de m’ thaobh-sa chionn gu robh mi eolach air moran as an eaglais ud aig an iasgach fad iomadh bliadhna, “ach airson mo mhathar dheth,” arsa Peigi, “te tha dol do’n eaglais a bheil i dol, agus i sin cho fada sios air creideamh a’ Phapa, chan’eil fhios aca de their iad— ’s ann a tha eagal orra gu’m bi i bho chionn ghoirid ag aomadh a null gu iodhal-aoraidh mar a tha iad fhein.” ’N uair a leugh Sine an litir ’s i trang a’ lionadh cliabh-innearach

---

[160] aig an am, cha d’ thuirt i facal ach rinn i lasgan mor gaire ’s thog mise ’n cliabh oirre agus dh’ fhalbh i gu sunndach ’s smuid aice air seinn “Steornabhagh.” Ach a dhuine chòir, chan urrainn mise faighinn thairis air aineolas dhaoine eadhon anns a’ linn shoilleir a tha so, an uair a tha iad a’ smaoineachadh gur h-ann air an guaillinn fhein a tha trom eallach na diadhachd gu leir, agus nach urrainn maith spioradail no aimsireil a bhi air fhaighinn an taobh a muigh de chriochan na buidhinn am measg a bheil iad fhein ag aoradh. Ged nach biodh ann ach sin fhein, gu dearbh ’s iomadh ni dh’ fhoghlum mi feadh nan coig latha ud le bhi cur mo chomhairle ris a’ Bharrach, agus ’s ann an uair a ni sinn min-rannsachadh oirnn fhein a chi sinn cho fior bheag agus a tha ’n ar cridhe de spiorad Chriosda a dh’ fhag eisempleir cho simplidh againn, ach an uair a bhios sinne a’ tomhas ar maithis ruinn fhein agus ri ar coimhearsnaich chan urrainn sinn ach a bhi fada fada cearr.

Bha oidhche ghasda chaidreach againn ’s an tigh agam am feasgar mu’n d’ fhag am Barrach. Chuir sinn fios air Bill agus a bhean, Calum Sheorais agus a bhean, Mairi Mhurchaidh agus Barabal, Tormod Og, agus saor na birlinn, Scottie. Ghabh gach neach ris a’ chuireadh agus bha cupa de’n tea againn ann an toiseach na cuise. Chuir mi-fhein failte agus furan air a’ chomhlan agus dh’ aithris mi mu’n toileachas a thug ceilidh

---

[161] goirid Mhic Neill dhuinn uile, agus gu robh sinn an dochas nach di-chuimhnicheadh e sinn ged a bha e dol air ais do eilean fhein. Dh’ eirich an sin Tormod Og air a shocair fhein agus labhair e mar so:— “Alasdair Mhoir agus a Shine, ’s ann ruinn a chord an tea thug sibh dhuinn a nochd, agus gu dearbh ’s mi-fhein a tha fior thoilichte bhi measg a’ chomhlain inntinnich so a chruinnich airson soraidh a ghabhail le Mac Neill Bharraidh an deidh a chuairt bhig ’n ar measg. Tha moran ’g a radh mu aonadh nan eaglaisean an diugh, agus de ’s fhearr na aonadh fhad ’s a tha e air bonn ceart sgriobtuireil, ach tha sinne an so a nochd a’ cuideachadh le spiorad an aonaidh sin an uair a tha sinn cruinn as gach buidheann timchioll air an tea agus sith agus toilinntinn a’ riaghladh ’n ar measg. Bha latha ’n ar tir anns nach bu toil le aon de’n Eaglais Shaoir a bhi eadhon a’ tighinn as a’ mhòine comhla ri Moderate, mu’n cuireadh e fuachd spioradail air inntinn, ach nach fhada uaithe sin a tha sinne nochd. Bha mi-fhein ann an comhradh Mhic Neill uair no dha bho’n thainig e do Bhearnaraidh, agus an uair a bha e fosgladh suas dhomh puingean air an robh m’ inntinn dorcha, ’s e ’n Sgriobtur a thainig a dh’ ionnsuidh m’ inntinn so. “Thigeamaid a nis agus tagramaid ri cheile,” agus ’s e mo bheachd na’m biodh am barrachd de ’n spiorad sin ’n ar measg an diugh gu’n luathaicheadh e ’n latha tha air a ghealltuinn anns am bi aon treud ann agus aon bhuachaille.”

---

[162]

Thug am Barrach taing do’n chuideachd mar so: “A chairdean gradhach, ’s ann gle shona bha mise gach mionaid bho na chuir mi mo chas air fearann Bhearnaraidh an toiseach. Thainig mi mar a tha fhios agaibh air tòir birlinn, agus ged nach ’eil mi dol dachaidh leatha mar a bha duil agam, tha a togail anns na deagh lamhan agus ’s cinnteach mise nach bi oir oirre an uair a bhios i deiseil. Chuir briathran Thormoid gairdeachas air m’ anam, agus cha b’ ann an diugh no ’n de a thoisich esan air dioghlum ’s an achadh spioradail anns a bheil e ’g iomairt. Cha di-chuimhnich mise cairdeas agus bàidh muinntir Bhearnaraidh am feasda agus ’s e mo ghuidhe gu’m bi beannachd Dhe ’n ar bascaid agus ’n ar stor, agus sonas agus àdh oirbh gu deò.”

Mise agaibh,

ALASDAIR MOR.