50 An Ceann-Uidhe Astràilia: 1852

Anns a’ bhliadhna 1852 dh’fhalbh seachd soithichean deug le còrr air 2600 Gàidheal a dh’Astràilia. B’ e siud linn nam fuadaichean anns an robh sluagh na Gàidhealtachd gan sgiùrsadh air feadh an domhain. Sheòl am Priscilla a-mach à Liverpool air an trìtheamh latha deug dhen Dàmhair 1852, le 298 air bòrd – a’ mhòr-chuid aca à gleanntan agus à eileanan na h-Albann. Anns an latha bha siud, bha call beatha aig muir cumanta gu leòr. Ach air a’ Phriscilla bha an call beatha co-ionnan ris an t-seòrsa call beatha a bha tric air bàtaichean nan tràillean a bha a’ faradh nan daoine dubha à Afraga gu ruige Ameireagaidh. Chailleadh 41 anns na trì mìosan a bha i air an aiseag.

As na 34 Hiortaich a sheòl air a’ Phriscilla, chaochail 18. As an dusan inbheach a chaochail, bha deichnear à Hiort; agus às na naodh pàisdean thar fhichead, bha ochdnar Hiortach. Bha a’ chùis na dearbhadh gu robh na Hiortaich (a bha iomallach air galairean a’ mhòr-shluaigh) na bu bhuailtichte air tuiteam le galair neo-àbhaisteach na bha daoine eile. B’ ann mar seo a chaidh dhan chuideachd a chuir cùl ri Hiort airson beatha na bu shocraiche fhaighinn dhaib’ fhèin ann an saoghal torrach grianach Astràilia.

LINEBREAK Càirdean air bòrd mus do dh’fhàg an t-soitheach caladh

MELBOURNELINEBREAK St Kilda LINEBREAK Brighton LINEBREAK Mordialloc LINEBREAK Skye LINEBREAK Geelong LINEBREAK PORT PHILLIP LINEBREAKFingal

Seo cunntas air an fheadhainn a dh’fhalbh, le an aoisean, agus na galairean a bha orrasan a chaochail.

MacCuithinn LINEBREAK Fionnlagh (58) Theàrn LINEBREAK Ciorstaidh (50) Theàrn LINEBREAK Calum (24) Theàrn LINEBREAK Raonailt (19) Chaochail (a’ ghriùrach, 16 Samhain 1852) LINEBREAK Iain (13) Theàrn

MacCuithinn LINEBREAK Fionnlagh (44) Chaochail (a’ bhuinneach mhòr, 26 Samhain 1852) LINEBREAK Catrìona (44) Chaochail (an teasach cuim, 30 Samhain 1852) LINEBREAK Dòmhnall (18) Theàrn LINEBREAK Mòr (16) Theàrn LINEBREAK Catrìona (12) Theàrn LINEBREAK Anna (9) Theàrn LINEBREAK Niall (7) Theàrn LINEBREAK Fionnlagh (4) Chaochail (tinneas an acrais, 21 gearran 1853) LINEBREAK Màiri (1) Chaochail (a’ ghriùrach, a’ bhuinneach mhòr, 2 Dùbhlachd 1852)

Fearghastan LINEBREAK Calum (31) Theàrn LINEBREAK Catrìona (23) Chaochail (an teasach dhearg, 9 Gearran 1853) LINEBREAK Màiri (3) Chaochail (a’ bhuinneachd mhòr, a’ ghriùrach, 6 Dùbhlachd 1852)

MacCruimein LINEBREAK Dòmhnall (32) Chaochail (a’ bhuinneach, 14 Samhain 1852) LINEBREAK Anna (32) Chaochail (laige, 25 Faoilleach 1853) LINEBREAK Mòr (9) Chaochail (a’ bhuinneach mhòr, a’ ghriùrach, 23 Samhain 1852) LINEBREAK Màiri (6) Chaochail (a’ bhuinneach mhòr, a’ ghriùrach, 22 Samhain 1852) LINEBREAK Dòmhnall (5) Chaochail (a’ bhuinneach mhòr, a’ ghriùrach, 22 Samhain 1852) LINEBREAK Ciorstaidh (1) Chaochail (a’ bhuinneach mhòr, a’ ghriùrach, 27 Samhain 1852)

Dòmhnallach LINEBREAK Ruairidh (47) Chaochail (a’ bhuinneach mhòr, a’ ghriùrach, 11 Samhain 1852) LINEBREAK Mòr (48) Chaochail (a’ bhuinneach mhòr, a’ ghriùrach, 14 Samhain 1852)

Dòmhnallach LINEBREAK Niall (22) Theàrn LINEBREAK Catrìona (51) Chaochail (a’ bhuinneach mhòr, a’ ghriùrach, 17 Samhain 1852) LINEBREAK Anna (15) Theàrn

Moireasdan LINEBREAK Màiri (57) Chaochail (an teasach mheirbheanach, 9 Samhain 1852)

Fearghastan LINEBREAK Eachainn (35) Theàrn LINEBREAK Màiri Theàrn

MacGillIosa LINEBREAK Eoghainn (27) Theàrn LINEBREAK Mairead (28) Theàrn LINEBREAK Màiri (1) Chaochail (a’ bhuinneach mhòr, a’ ghriùrach, 3 Dùbhlachd 1852)

a’ ghriùrach — measlesLINEBREAK a’ bhuinneach mhòr — dysenteryLINEBREAK an teasach cuim — mesenteric feverLINEBREAK tinneas an acrais — marasmusLINEBREAK an teasach dhearg — scarletinaLINEBREAK a’ bhuinneach — diarrhoeaLINEBREAK laige — debilityLINEBREAK an teasach mheirbheanach — gastric fever