| 1. |
[hs][p.79v](1) Triath na ngaoidheal giolla espag . uramh gac duin do is dual (2) cuiraidh iairla gall is gaoidheall . bar riaguila ar gac aonfir uadh |
| 2. |
(3) Nert an feinidh o eir gaoidheal . gebhuid oilein innsi gall (4) bu bheg soin da cheimibh curadh toil gac éinfhir umhal ann |
| 3. |
(5) Mac mhic cailin cnú os crobhuing . cach fa chanuig conmuidh se (6) laoch is feile dfheine na halbhan dfreime feine is ardghlan e |
| 4. |
(7) Ni hionghnadh umhla gac einfir . dfuil artuir an aignedh réidh (8) meadh da huaisle ni bi a mbreatuin . ri ais an uarsi is decuir dreim |
| 5. |
(9) Leis ogbhaidh fhionnghall o cheartus . a chairt fein na fuilgiodh uaidh (10) ceannus gaoidheal dho do dhlighthe . aoinfer is mo siruthe slúaigh |
| 6. |
(11) A heirinn go himlibh leogais . laogh na ngarbhchrioch is garg gniomh (12) leis o choir go huirlam [*] uile . congnamh sloigh gach duine díobh |
| 7. |
(13) Da leantar leis lorg na sinnser . saoithe aige anfuidh síad (14) bi gach drong don chleir na cathruidh . da bfonn fein nac athruidh (13)// iad |
| 8. |
(15) Do bhéis coghnaidh cinidh artuir . oig breatan do bheith da reir (16) ba hiomdha slogh ag cuir comhlan . { fa } á bhrugh mor da bhfoghlum fein |
| 9. |
(17) Teid giolla [ea]spuig an oinigh . tar fhéin eorpa ag conmhail cliar (18) dul tar chach an gach ceim oile . budh ghnath da fhreime roime riamh |
| 10. |
(19) Fine artuir mor mhic ambhrois . iomdha righ do rioghadh dí (20) coimheas ria ni bhfuil a nalbuin : fuil ina lia ardfhuil í |
| 11. |
(21) Cing art uir an oilein bhreatnuigh . bes ionghnadh da naghradh se (22) bert riogha do ghnath da dhenamh . o chach is gniomh enar é |
| 12. |
[p.80r](1) Lan an bhuird chruinn ag cing artuir : dogbhuidh breatan na mbrat dor (2) fa lan sluaigh do bhiaidh a bhruighion : gan triall uadh do mhuirior mhor |
| 13. |
(3) Dfhoglaim canamna gaca criche : go cuirt bhuadhach an bhui[r]d chruinn (4) budh bheg sin uile da nechdra : fir an chruine ag techd ar tuinn |
| 14. |
(5) Donithedh sgela iongnadh daithris : d['] artuir fhial daoiche s do ló (6) beatha da dheoin nior aill dfhechuin : gan chnaimh sgeoil do denamh dho |
| 15. |
(7) Do bhioth fa artuir s gach aonach : ar faithche an bhaile a mbeith sluaigh (8) mile pubal sroil go { sochmaidh }: is druidadh oir on taobh [th]uath |
| 16. |
(9) Lan na puible ar feadh an aonuigh : daos ealadhna gacha huird (10) do bhiaidh or da roinn don rioghruidh : fan ol don droing bhrioghmur bhuirb |
| 17. |
(11) Ced is caoga cathar foluibh : a noirchil na naoidheadh uadh (12) bruit sroil ar na fhuaidheal iompa : na uineall oir ionta ar úaim |
| 18. |
(13) Ni gluaisde an dfior ar domhan : dun artuir ger iomdha a shlogh (14) ionadh réid diobh ag gac duine : dfein an riogha na suidhe ar sroil |
| 19. |
(15) Artuir uasal ardri an domhan : deaghmhac amrois do fuar blagh (16) {iar}bhuath duibhne na gruaidh ngealghlan : cuimhne druagh da dherbhadh dhamh |
| 20. |
(17) Cliu artuir ar fedh na cruinne . do chuaidh uadh iath go hiath (18) tearc fonn ar an nochar aisdrigh : nar ghabh drong an ghaisgidh giall |
| 21. |
(19) Leanaidh sibhse a mhic mhic cailin : do ching artuir do fuar geall (20) do sgaoileadh do chlú fan chruinne : os tu aonfear urre is fearr |
| 22. |
[p.80v](1) Gach bés riogha da raibh ag artuir : daithris aniú doni síbh (2) beart riogha i ngach raon doroighnis : a caor fhiona an ghloinslíos ghil |
| 23. |
(3) Ger iomdha triath a ttigh artuir : oig alban an aignidh sháor (4) do bheith ni as lia asdigh ad theghlach : dobheir dia do dheghrath dhaoibh |
| 24. |
(5) Sga[o]th aos ealadhna fhuinn bhreatan : bíd ag tionoil teas is túaigh (6) fir an chruinne ad theagh ag teachda : ni geabh duine ar eachdr[a] úaibh |
| 25. |
(7) Daoibh fein da madh ionan aimsir : s d['] artuir mheadhrach bu maith sdáir (8) ni sibh bu reidhe a gcruaidh chogaidh : buaidh gac ceim aguibh air |
| 26. |
(9) Do fhreimhe ghlan a ghiolla [ea]sbuig : go hartuir airmhín gach glún (10) orm na chruas ni bhfuil an taradh : suas o shoin go hadhamh úr |
| 27. |
(11) Deich gluin uaibhsi san fhein curadh : cailin iongnadh na neachd mbúan (12) ubhal ubhla cumhra chrioch na ngaodhioll : ni frith ubhla deinfer úadh |
| 28. |
(13) Englun dég { o } chailin iongnadh : d['] artuir bhreaghlan an bhuird chruinn (14) ri dob [fh]earr ar fud an domhan : do rug geall an toraidh thruim |
| 29. |
(15) Deich nurghluine o artuir uasal : arar lamhdhearg do loc báidh ri an domhan do chuaidh a gcianuibh : (16) s gach comhair cruaidh diaruidh áigh |
| 30. |
(17) Deich ngluin eile o arar bhuadhach : go briotas le mbriste tór (18) bu maith na fheidhm an fhian bhreatnac : na beirn riamh bu decar dól |
| 31. |
(19) Enghluin deg mas deimhin seancas : suas o briotas na mbreat gcert (20) báóg na sleadha ndorrdha ndreachbhlaith : fear bhogha bu {nemh}thlaith neart |
| 32. |
(21) Da ghlun dég adeirid ughda[i]r : adhamh o báóg dobhéir (22) an ced fer [ a ] mbun an beatha : ni heidir dul seacha sin |
| 33. |
(23) Ceithre glúin o ghill asbuig : uaibh is tri fithid dar bhfein (24) glun adhamh nochar choill cedfuidh : don droing naruidh echduigh (25) fheil |
| 34. |
[p.81r](1) Ag sin duit do dhighchean seancais : slan croinice chuir ar gcúl (2) o bheil suadh gan fhagbhail aonfir : a gruaidh ógnár fhaoilidh úr |
| 35. |
(3) Ós tu is uaisle don fhuil bhreatnuidh : tar bhes iarladh ardaigh sdáir (4) coimeas ruibh ni doig do dheanam : ni bhfuil coir ag aoinfer ar |
| 36. |
(5) Gabuidh letsa a mhic mhic cailin : curuidh fionnghal na neang sróil (6) gach mac riogh ag dul fad dheghfhuil : ni bhionn sgur ar meadhair mhóir |
| 37. |
(7) O crioch leoghais go slíos banbha : ni bhionn enfhonn gan íoc tfhiach (8) ni bhfuil righe dhuibh ribh san righe : sibh dfhinne gach tíre is triath |
| . |
(9) TRIATH na GAOIDHEALL |
| 1. |
(10) Rug eadrain ar iath nalban : on decair í dionnarbhadh (11) fer cabhra gaoidhiol is gall : sáorfher gan labra ar letram |
| 2. |
(12) Airsidh ar ccrioch do chosnamh : ar mionn oir ar nárasbhrugh (13) lamh osgair a nam fedhma : ar ccrann fosguidh finemhna |
| 3. |
(14) Madh síoth madh cogadh do chách : mac cailin is é ar nursgath (15) lamh lentar mur thuinn ttoruidh : echdair an fhuinn albanuidh |
| 4. |
(16) Poimpe maighe mhaicne duibhne : cáto a ccruth a riochuimhne (17) sésar le sénuibh ccatha : s e go mbésuibh mbuanfhlatha |
| 5. |
(18) Fer ar ccoimhéidne a ccúirt ríogh : chónmhas síoth s nach ob eisioth (19) fuilngid soin crechdfhoghuil ccuim : mur choin ccédfadhuig cculuinn |
| 6. |
(20) Léomhan léimnech tar gach toigh : tríath chothuighthe a ccreidimh (21) a níath alban na phosda triath : go nardbhladh néglasda |
| 7. |
[p.81v](1) Go bfuil na mharcas ar med : tre ithche cliar da choimhed (2) doig le các túaidh agus thés : gur na tráth fuar gach flaithes |
| 8. |
(3) Dobhéir tré chomhrádh ccunnil : aimser eile ar hagallúim (4) a mhéin riogha a sgiath sgaile : a thriath dhíona an dubhnaicme |
| 9. |
(5) Ni creidim nac cuala sibh : gur aomedar mic milidh (6) cur na bfiledh tar sál soir : gan dlighedh tar chlár conghuil |
| 10. |
(7) A huchd a nainbreithe fein : as do hionnarbadh iadsein (8) cliar bhanbha na mbreth ngcoimhech : a dherc amhra ionnsoidhech |
| 11. |
(9) Ni hionán dóibh is damhsa : ni bhed is cach codarsna (10) a rós an ghríanfhuinn ghuirmghil : ort ge iairuim athch uing hedh |
| 12. |
(11) Do fosdadh le coin na ccles : tre oinech an tord éiges (12) mur dhearbhthar ar bheithir bhredh : do nemh thol cheithre ccóigedh |
| 13. |
(13) Ga córa do choin cculuin : iomchar uilc is anfhulang (14) a dhónabhruigh sháoir gan tshal : na daoibh dollamhnuibh alban |
| 14. |
(15) Da mhó hainm ar áoi ngarma : mó hinmhe as ferr hathardha (16) ina cú comhluinn na ccles : anú a bfoghluim s a bhflaithes |
| 15. |
(17) A mhic mhic cailín éisdidh inn : déna dhamhsa bhur ndichioll (18) bí ar mo shon ag labhra libh : adhbhar dom chor a cceimibh |
| 16. |
(19) A chodhnuigh chloinne duibhne : an tannsa eisd morfhuighle (20) ghabh na thrath mégnach at uchd : a chédrath a bhlathbhenachd |
| 17. |
(21) Leigidh dhamh dúthcas mathar : a noinoir na healathan (22) a ghég tarla fa thoradh : do mhédh hanma as adhmholadh |
| 18. |
[p.82r](1) Tuig féin a sgeallán na sgol : s a sa rélta eóil na nollamh (2) os tu is coimhdhe dod chinnedh : nac dú oirne haindlighedh |
| 19. |
(2) Cíos na naithrech or fhas me : dioghruis gráidh cnúas a cceirde (4) caidhe mál as buaine bladh : a lamh as cruaidhe a cogadh |
| 20. |
(5) Ni hór ni híonmus eile : doghéiba úaim dáiridhe (6) ni cána no comha chruidh : achd rogha ar ndána dhecruigh |
| 21. |
(7) Mairid a seinleabhruibh súadh : { s } a ndioghluim ar ndrechd bhfionnuar (8) gac maith da ndiongantur dhamh : a bhraithfhíonn ardglan íarladh |
| 22. |
(9) Nior thuill hathar ga dám dho : sul tairidh se ainm iarla (10) a choillbhile is tiogh toradh : oirbhire o fhior ealadhan |
| 23. |
(11) A thriath oirdheirc fhóid abha : a sdiúrthóir chóig ccédfadha (12) a bhile tairthech os tráigh : a chridhe chaithmhech conáigh |
| 24. |
(13) A tháobh tláith go ttlachd ccuilce : mo chúis ar do chomairce (14) a troimhmenmna nach beg bladh : a leg loinnerdha loghmhar |
| 25. |
(15) A ceánláoch locha fíne : a chráobh óir na hairdríghe (16) a fhir nar { dhonnadh } le dáimh : na sír ar hollamh edóil |
| 26. |
(17) A chonuil cearnuigh ar ghoil : a fhoghluim arasdotuil (18) o d a chnesghuin ni dú dradh : a chú chlesruidh an chomruig |
| . |
(19) Rug edrain ar iath nalban |
[p.82v](1) Benachd chugaibh a thriath thigerna ar son na haithne dorin (2) sibh ar an dan so agus teachdaire do chuir da seach mor(3)an do chach oile do chuala é agus s e is lochd liom air anois (4) olcas na sgriobhneorachda o iomarcaidh deithfire agus nar (5) sgribhas an oiread sa do ghaoidhealg o tangas a nalbuin (6) agus ni hiongnadh sin oir ni bfuil moran do luchd tuigse (7) ansan chuirt a bfuilim anois ni beg sin achd tabhar mo (8) benochd d['] eoin mhac mhaighisdir domhna[i]ll (9) Do tserbonntuigh fein go (10) feadh a chumhachd
(11) Muiris O mhuilghirigh
| 1. |
[p.85v](1) Soraidh slan don aoidche reir : fada gear ag dul ar gcuil (2) is da mbeithansa dom cuir a ccroich : is truagh nach é anochd a tús |
| 2. |
(3) Ata dias is tighsi anochd : ar nach ceillin in rosc rún (4) giodh nach bfuilid beil ar bheil . is géir géir a silladh súl |
| 3. |
(5) Truagh an chuibhreach doni an chiall : re silladh suirghech na súl (6) ni ferda an tost doni an beil : sgeil doni a rosc ar a rún |
| . |
(7) Ata dias is \
tighsi anochd |
| 4. |
(8) Cho leig egla luchd na mbrég : smid ar mo bheil a rosc mall (9) achd tuigsi a ni adéir mo shuil : agus tu san chul ud thaill |
| 5. |
(10) Cuinamh dhuine an aoidhche anochd : is truag gan sin mar so go brath (11) na leig an mhaidin astech : eiridh is cuir amach an lá |
| 6. |
(12) Och a mhuire a bhuime tsheng : os tu is cean as gach cleir (13) tarthuidh agus gabh mo lamh : soraidh slan don naoidche reir |
| . |
(14) soraid slan |
[p.104v](1) bruighion chéisi coruin
(2) SEALG SUAIRC sochruidh saoraoibhin (3) doroinadh le fion mac cumhaill mhic tren moir i bhaoisgne (4) fa chriochuibh caomhaille an choruin agus fa treabhuibh lan(5)aille laighenn agus fa choiltibh griantorach glanchnocuibh (6) guill agus fa choilltuibh diamhare doeoilis dallain agus (7) fa thraigh alluin eochuill fa criochuibh cnuasthoraca bratsleibhe agus fa choilltuibh craoibhdhaingne chonchubhar (8) agus fa loch glanaoibhin gile agus fa loch fuar uisnighe agus (9) fa thir nalluin naoibhin noillallach agus fa choiltibh blath(10)aille bratsleibhe
agus do shuidhe fionn na { dhuma } se(11)lga an la sin ar mullach cheisi coruin agus a dha (12) choin fein aige .i. brann agus sgeolbhin agus nior fhan (13) na fharadh an sin achd conan maol mallachdach mac morna (14) agus do ba bin le finn gotha agus glamghar na gadhir (15) agus ghartha greanmur na gasruidhe lúghuil lanluthmur (16) na laochruidhe toran agus torman na triath agus na tigernadh (17) ansna foruisibh agus ansna fásuibh bhaoi na nur(18)thiomchioll
IS an sin do leigadur fiana eirionn (19) garthacha saothracha sealga ar islibh as [s]duadhibh [p.105r](1) agus as e ba triath agus ba tigerna ar sith(2)bhruth ceisa ceisi coruin fan am sin .i. conaran mac (3) amidil do thuathuibh deilbhcaoin de danan agus mur (4) do chuala chonaran na gartha sin do lion mesguis (5) agus morfhuath na feine é agus is amhlaidh do bhi conaran (6) agus tri hinginadh aige agus iad go glic gaosmur fioreoil(7)ach agus tiaghaid na tri hinghinadh sin amach as an (8) sith daimsuidh agus a dhiongbhala na feine agus suigh(9)idh an dorus beoil na huamhadh agus cuirid tri hiorna (10) garbhglasa snathe { geintlighe } ar tri chualimhne fa(11)da farsuing agus gabhuid tuaitheal ag tochras (12) in tsnatha agus ni cian doibh iar sin go ttainic fion (13) agus conan ar ur na huamadh agus do choncadur na tri (14) caillecha siabhartha serbhghlorach na suidhe an dorus (15) na bruighne agus tri fuilt ruagha ruimhnec rosgaoltech (16) fortha agus .6. suile sliosderga siorfhliucha aca agus tri (17) beoil dubha duaibhsec datha ghranna do cur labhra leis (18) na caillechuibh sin agus tri muinel cnaimhfhailsecha (19) ciordhubha ag connmall a ccinn ar na caillechuibh sin agus 6 [p.105v](1) lamha laocha lanfhada leo agus ba samalt (2) re haodarc barchaoil buabhil na hingne fada (3) firgerra ferghonta do bhi foirra agus tri medhoin (4) craophacha chuislenadh chruaidh calma agus 6 cosa (5) fada fiara fochama failmherach laoguirbrenach (6) fliuchsalach futhuibh agus tri claoidhimhe lethan colg(7)dhirach cruaidhgera na lamhuibh leo
dercuis fionn (8) agus conan foirra agus caochluidis a ccruth a dealb agus (9) a ninnil aig a faicsin agus derguidur ar tus agus ban(10)uid aris agus duibhid fa dheoigh agus tuitid as (11) a sesamh [ a ] haithle na narachd sin a dfaicsion agus na (12) niarnadh baoth do bhi aca agus tangadur na tri laoch(13)mhna na lathuir iar sin agus cengluid agus cruaidhchuibhr(14)ighid fionn agus conan agus rugadur leo anuin ansan (15) mbruighin iad
nior cian doibh iar sin go bfa(16)cadur oisin agus osgar agus mac lughach lantren go haon(17)lathuir da nionsuidhe agus maith[e] clanna baoisgne mur[p.106r](1)aon riu agus ar faicsin na fiaghchallech sin doibh ni (2) raibh nert mna re niodhnaibh ansna trenferuibh sin agus ro (3) chenghladur na callecha uile iad agus rugadur ansan bruigin (4) iad
IS an sin tangadur clanna mera menmnac milenta mor(5)dhalach morna do lathur agus do concadur an tiorna { ge(6)intlighe } agus do { chuaidh } a nert uile ar gcul agus do chengladh (7) iad go daingne dosgaoilte agus tanic clanna ronan (8) do lathur chuca agus ar faicsin na narachd doibh ni roib nert (9) naoidhena an aon duine diobh agus do chengladh iad agus rugadh (10) san chnoc gcedna iad agus tangadur clanna neimhnuin (11) agus dorinadh mur an gcedna riu agus is mur sin dorinnadh (12) ris an nfeine uile Ciodh trachd ro chengladur ceitire ca(13)tha na gnathafheine agus rugadur leo go docuir dosg(14)aoilte fa cheisi coruin iad gan chomhrac gan chathughadh (15) re haon diobh agus do bhadur coin cenderga agus gaoduir glan(16)ghothach gringhasda ag donaladh agus aig nuallghoile (17) an dorus beoil na huamhadh ag iaruidh a ttriath (18) agus an tigerna agus na lamha laidir do bhi aca do gnath (19) tar eis a naisdir agus a nimchechd agus rob iomdha an sin [p.106v](1) fiad cnaimgerrtha agus muc allta agus miolta (2) mongruaidh moighe ar na marbadh agus bruic bruita (3) buanrebtha agus na huili fiadhmhiol archenna iar na bfa(4)gbhail for taobhuibh na tulca sin iar cenguil na (5) droinge do bhi da niomcuir agus da naisduir
IS an (6) sin a tangadur [*] na tri fiadhmna mora milenta sin (7) amach iar bfagbhail na feine cenguilte a laguibh (8) landoimhne cunga cuaslethna an chnoic agus tri cl(9)aoidmhe claislethna colgdhirach cruaidh cura(10)nta na lamhuibh leo .i. tri lana liomhta leduracha (11) loingera agus ni roibh fuigheal buile no beim aig aon (12) claidhiomh dhiobh ar a cheile agus ro fhechedur an gac aon aird (13) a dfios a bfaicfidis { faonalach } no taisdilech dfia(14)nuibh eirionn da ttiubraighdis bas agus buanoighidh (15) o nach bfacadur dob aill leo dul astech agus an (16) fian do dhichennadh
nior cian doibh amhluidh (17) sin go bfacadur na dochum aonoglac mor [p.107r](1) milenta merchalma agus dob e sin an leoghan (2) luthmur lanferghach agus a nathuir neimhnec nertghoimnac eigiallaidh agus (3) an tonchu áigh agus iorghuil agus an bheithir bheodha bara(4)mhuil bhuanthiodhlacach agus an curaidh comhlan a ccath (5) agus an dreguin dian dasachdach dofhuiluing agus an milidh (6) merdha mordhalach agus an laoich leitmhac lanchalma agus an (7) tonn raubharta romer .i. iollan [*] mac chormuic mhic neimhn(8)uin mhic morna mor mhic aoidh dhuinn mhic ceit mhic magach (9) mhic chairbhre chinndeirg .i. ri conachd agus iar na fhaicsin (10) do na tri demhnuibh duaibhsec drochdhatha tangadur (11) go prap priomhurlamh na chomdhail agus ro fheratur (12) gleo gaiphthech grainnemhuil grod urlamh agus comhrac feith(13)muil faoburach agus iorghuil aindenta agus do roinedur (14) comhrac echdach urlamh tresmher tulganach bonmhall (15) basluath cniodhac croidhach crechdach crolintech agus nior (16) mhoithidur time no tlas no tarchuisne aig cechd(17)oir dhiobh ar a cheile gur brisadur a ccraoiseacha cudrom (18) coimhremura catha san iorghuil sin IS an sin do lu(19)aitedur a lamha . do cruaidhedur an croidhe chum (20) an chomlainn sin
ciodh trachd is an sin ro ferguidh go [p.107v](1) fioradhbhuil an curaidh comhlanac { aon(2)chonta }{ cuanna }[*] agus ro ghabh do bheimionaibh borb nertmur (3)- bais ar na caillechuibh fiorgraina do bhaoi for aghuidh (4) agus do shin a lam lonnaruidh lanlaidir leis an loin agus (5) dobheir buile brioghmur barramhuil do na harachduibh (6) fiorgranna bhaoi fur aghaidh .i. camog agus cuillin chen(7)ruadh agus beiris beim diongmhala orra go nderna ceitire (8) hoirne [*] certa comhcotrom diobh agus dob é sin treas (9) buille is mo do bhualid a neirinn riamh .i. buille (10) fergus mhic rosa ruaidh mhic ruighri a ccath gaire (11) dar mharbh se na teora maoil mithe daonbhuile (12) agus buile chonall chernuidh do cheit mor garg mac mag(13)ach agus buill ghuill mhic morna dar mharbh camog (14) agus cuilin chenrhuagh .i. 2 inghen conarain mhic aimidil
(15) is an sin do shin { sinnser } clanna conarain a da (16) laimhse a ttiomchioll guill do leth a droma .i. (17) iarnach inghen conarain an fedh do bhi se aig di(18)chenadh na deisi eile diobh iompuis goll re (19) hiarnach an dara huar [p.108r](1) agus iadhuis a dha laimh na tiomcioll tughadur cuir bheodha (2) bhorbnertmura buanlaidir agus cuir crodha croibhnertmur da cheile agus (3) snadhmana teanna trennertmur aroile agus dorinnadur (4) ghleic crodha coimhnertmura ar fedh na huar sin tug (5) goll cor calma curanta don chailligh gur thrasguir go (6) lantalmhuin i as a chenglaidh goll an chaillech (7) go dainghen dosgaoilte dirsibh a sgeithe
nochdas (8) goll a chlaoidhimh claislethan colgdhirach do chos(9)ghart agus do chnaimhgerradh na cailligh
is an sin ad(10)ubairt sisi a laoch nar leonadh a ccath no a niorghuil (11) agus nior thoirnemh agus nar treigadh a ccruaidhcomh(12)rac riamh cuiramsa mo chorp agus manam air (13) comairce do ghoile agus do ghaisgidh agus dobheirim (14) fionn agus fian eirionn go hiomshlan asam pein (15) gan fhuilgiodh gan fhoirdergadh ar nech dhiobh (16) agus luidhim fa na deibh da naoghrum co coi(17)mheolidh me sin
Sgaoluis goll an rimhilidh don chailligh (18) iar sin as a haithle sin teid roimhe gus an (19) chnoc a raibh fionn agus fian eirionn agus fuar se fionn [p.108v](1) cenguilt cruaidcuibrech agus ceitire catha (2) na gnathfheine maraon fris agus is anbhan egaontach do (3) bhadur an drong sin ar na gcenguil agus adubairt goll (4){ sgáoil } a dfergus finbheil agus daois ealadhna na feine (5) ar tus agus dorinnadh amlaidh sin do sgaoladh d['] fionn agus a (6) doisin agus a dosgur agus do x macuibh xx morna moir (7) agus dfhianuibh eirionn uile agus ro eirghigedur as a nuamadh (8) amach iar sin go hanbhan aimhnertmur agus do shuighedur (9) ar in tulaigh os dorus beil na huamadh agus ro fhech (10) fergus finbheil ar goll agus adubairt in laoi an
| 1. |
(11) Buadac sin a guill go mbuaidh . is prap ro fhoiris na sluaigh (12) do bheithmis uile gan chinn . muna ttiocfas chuginn |
| 2. |
(13) Giodh mor an uar ro fhoiris riamh . oruinne a guill na nardghliaidh (14) do bu mo in cas oirne an uar . ar mbeith cenguilte a nenuaim |
| 3. |
(15) Camog agus cuillin chiar . is leo do chengladh an fian (16) agus iarnach fa garbh gleic . do chengal sin tre croibhnert |
| 4. |
(17) Nuar dobh ail leo ar ccinn . do buan dinn gan eislinn (18) do chuaidar na ttriar amac . is dfag siad an fhian go bronach |
| 5. |
(19) Nior chian doibh sin ar in leirg . na tri demnaigh fa claon cerd (20) go bfacadur aig techd na gar . goll mor is e na aonar |
| 6. |
[p.109r](1) Tiagaid na tri mna mora . a ccomdhail an churaidh crodha (2) agus comhruicis riu tre rath . an dorus beoil na huamhadh |
| 7. |
(3) Nior ghnath leis comhtrom a diarraidh . goll mor a naignidh fhiallaigh (4) comhruicis riu go teann . dar mharbh camog is cuillinn |
| 8. |
(5) Daonbhuille don loin luim . gerruis iad araon fa ndruim (6) gur thorcuir camog an bas . is cuillin ger cruaidh in cás |
| 9. |
(7) Iadhus iarnach leth da d[h]ruim . gior calma in curaidh comhlan (8) iompuis iollan ria go cert . is cenghluis i tre croibnert |
| 10. |
(9) Nochtas iollan an lann . is di do bhenfadh an cenn (10) no gur gheall si an fhian uile . aisde o og go senduine |
| 11. |
(11) Sgaoilis iollan di iar sin . tigid araon don bhruighin (12) agus sgaoilis dinn uile . eduir ri is rodhuine |
| 12. |
(13) Aongairbhenochd uaine uile . o oglach go senduine (14) do gholl agus ar mbreith amac . don bhuine bhrioghmur bhuadac |
| . | buadac |
(15) Dala finn agus na feine a haithle na laoi sin go bfacadur (16) ag techd tar dorus beoil na huamhadh an duile dodhe(17)albha duaibsec drochdhatha agus an tarachd tarmor trenchailligh (18) .i. caillech croibhfhiachlach caslethrach crionnarachd agus an duile (19) dhiabhlaigh drochdhatha agus { go bfanfadh }[*] urad ubhuil no mor(20)airne ar gac aon róine da mailgidhe garbha glasa agus suile (21) silteca sirderga agus sron ghorma ghlaislethna ag siledh (22) a srotha a senbheil duaibsech drochdhatha doidhealbha garbh [p.109v](1) egcortha grainna fiacla { coganta } na craosbeil (2) agus tenga lom ger an dorus a beil agus lamha caolrightec (3) cruaidh cuislenach go ningnuibh fada firghera fer(4)ghonta firneimhnec furra agus sbaran loma liatha laga (5) mur chiochuib lombuidhe liatha a huchd na laochcaillighsin (6) agus sbuir aibhsec allanta urghrana ag tuitim rena (7) taobh tonlom tarmor agus methach corpac { cuislenach } aice agus (8) 2 chaolgedan cruaidh loma chasmhasac le agus 2 chois (9) fochlumhtac fuithibh agus eidech daingen dobrisde uimpe (10) agus claidhiomh claislethan colgdhirac for sliasaid coisa cli (11) na cailligh sin agus sgiath mormhilenta os ard a droma agus a (12) tanic si a fiaghnuis fhin agus na feine fana chuma sin (13) agus do cuir fa ghesuibh iad fana sath do chomhrac aon(14)fhir dfhaghail di
agus adubairt fionn oisin ar se coisc (15) an chaillech ud dinn
adubairt oisin as anbhfan me tar (16) eis a bfuarus on chailligh ud roimhe so
as i do bi an (17) sin .i. iarnach inghen conarain ag techd do dhioghuilt a (18) sethrac agus do dhiult oisin agus osgar agus mac lughach lan(19)echdach agus diarmuid dedsholus o duibhne agus caoilte [p.110r](1) mac cronchur mhic ronain agus maithe agus moruaisle na feine (2) uile dul do chomhrac ris an chailligh agus adubairt fionn go rachadh (3) gho chomhrac ria
adubairt goll an tan sin ni rachuirsi an fhinn (4) ar se oir ni cubaidh dhuit comhrac cailligh do dhenamh an uar is mo (5) an teigantus is an dhearbhthur an chara dilis
is an sin (6) do eirigh goll go huirlamh a ccoine agus a ccomhdhail na cailligh agus (7) do rinnadur comhrac neimhnec milenta morchalma agus iorguil (8) urlamh ainiarmurtac agus gleo gaiphtec granemhuil disguir dluth(9)mher dasachdach gan fios tlas no time no tarchuisne (10) ag cechdoir diobh ar a cheile Ciodh trachd do cuir goll a mher (11) a suaithnem na sleidhe agus thug urchar uadha gan chaime (12) gan chlaonaighe gus an chailligh gur cuir graine na sleighe trid an (13) sgiath agus trid gcuala na cailligh gur thorchar ar in latuir (14) sin
do chuaidh goll iaramh fa bruigin cheisi corain ar (15) marbhad tri hinghine chonarain dho agus do rin tor tren taobh(16)ruadh derg lasrac don bruighin agus tug an uile mhaith(17)ios a bfhuar inte d['] fionn agus tug fionn inghen fein an (18) la sin do gholl .i. caon chnesgeal inghen fhinn agus as i (19) a rug a mac menmnac moroirderca dho .i. [p.110v](1) fedh mac guill mhic morna do thorchar leis fein a (2) ccen shechd bliadhna deg é ar in raith sin fein
Conadh (3) i bruighen cheisi coruin gonuige sin
finis
(4) .i. finid criochnugh an sgela sin an (5) naoiem lo do mi decembir 1690§
(6) Gach nech do leighios é tugadh a bhenochd ar an (7) sgriobnior amen . et cetera (8)
Caillain Caimpbel mac dhonchaidh mhic dughil mhic (9) chaillain oig mhic maighistir archibald (10) leis an leoibhrain
| 1. |
(1) Greis ar chaithrem an fhir moir . do thanic anoir sa degh bh [...] (2) an treanfear bi lan do ghoil . an dearg danna mac draoithill |
| 2. |
(3) Briathra go ttug an laoch lan . seall for triall se ar sall (4) nac geibhadh gan geille leis o gac feinidh da fhebus |
| 3. |
(5) Gus na fiannuibh bfear goil . triallus a dearg mac draoithbhill (6) onoir o thir na fer fionn go criochaibh oirar fian eirionn |
| 4. |
(7) Is uar thanic in laoch lan . ar an imermisg comhlan (8) gabhais an dearg dedgeal quan . go mbein edin [ na ] morshluadh |
| 5. |
(9) Dias nochar chumhail dail . chuaidh choimhedh an chuan cobharbhán (10) reidh na roid gealmac finn . is in caol crodha mac creamhuinn |
| 6. |
(11) Sin dias nacar choimhed cuan . achd tuitim na seirum suan (12) no gur ghabh barc an fir moir . caladh is trachd da naimhdheoin |
| 7. |
(13) Leimid an dearg bu maith dreach . ar tir do crannuibh a chraoisec (14) tharuing e a bharc bu maith snaoi . ar in trachd gheall ghainmhidh |
| 8. |
(15) Folt fionnbuidhe mar ór ceard . os cion a mhalach ngruaidh ndeirg (16) da dearc ghorm suil mar ghloine . bu ghlan gnuis an mhileadh |
| 9. |
(17) Da [sh]leicion reamura chatha . an laimh mhic an atharfhlátha (18) sgiath oir ar a ghuallan cle . aig mac uasal an ardrí |
| 10. |
(19) Lann
nimhe le ledart corp . ag in laoch gan egla comhraic (20) mhian chumduigh chlochara chorr . fan mhilidh shochara shuilghorm |
| 11. |
(21) Geall gaisgidh an domhan toir . as e a choisin an deirg mac draoithbhill (22) ar mhed ar nert ar dheilbh . air chomrac chert ar ceaduibh |
| 12. |
(1) Eirghis re na rod mac finn . s an caol crodha mac creamhuin (2) do ghlacadur a nairm na ndorn . is rethadur na comhdhail |
| 13. |
(3) Tabhar sgela dhuinn a fhir moir . os oruin ata coimhed an chuan (4) da mhac ri go sarbhuaidh sin[n] . dfianuibh lanuaisle eirionn |
| 15. |
(5) Crioch as an ttanac me anois . is terc . innti neoch dom ainbhfios (6) is me an derg mac ri na bhfionn . ag techd do dhiarraidh ardrioghachd eirionn |
| 16. |
(7) Labhrais { re } a naignedh mhire . go dian leis in derg mac draoithbhíll (8) ni bfuidhe tusa a laoich lan . uiram no geill fera fáil |
| 17. |
(9) Cia mhaith sibhse a dhias laoch . canus formadh agus fiach (10) cia bacas diom a gabhail . a { glacadh } no hiomghabhail |
| 18. |
(11) Da nairisiod duit gac flaith . a dheirg moir mhic an ardfhlatha (12) gurb iomadh an temhraic laoch lonn . neoch a gheibeadh let comhlan |
| 19. |
(13) Ca bfuil aon nech diobh ánois . o maith rion an dearg mac draoithbhill (14) gu bfechmiste ara cheile . ar bfiach agus ar naimhreite |
| 20. |
(15) Dar mo bhriathar giodh pro libh . do radh in caol crodha mac creamhuin (16) racha me dod chlaoithsi anois . a laoich ud a thanic thairis |
| 21. |
(17) Air chaol crodha ba maith dreach . leimis in dearg dasachdach (18) le feirg mor is le fiacha . marg aa bhuail in treanlaoch |
| 22. |
(19) Do fhogar an dearg comrac cruaidh . gus an chaol crodha go mornuaill (20) thugadur an toran theth thenn . le sgoiltadh sgiath is cavara |
| 23. |
(21) Gur { brist } iomgruis na deisi sin . ansan hiomruaigh do bhi etorra (22) gur cengladh san rolan roth . an caoil crodha san gcomhlan |
| 24. |
[p.112r](1) Eirgidhis re na road mac finn . a gcoine [a]n fir moir sna chomhdhail tar eis an chaoil crodha do { greis } (2) mac ri na feine gan tar . a gcoin['] [']n fir moir sna chomhdhail |
| 25. |
(3) Gurb iomdha gcleas ansan galach . ansan iorghuil nar leig thairis (4) no gur chengladh cruaidh an ceim . re na rod na luathbheim |
| 26. |
(5) Maith an gniomh dhuit san ghoil . uaitsi sinne araon do creapill (6) fuasgail ar cuimhrec a laoch lan . beir let sin ad tiomchioll |
| 27. |
(7) D[o] uasgal dearg na narm fiach . cuimhrec na deisi deghlaoch (8) is do ghabh a briathar ar gac fer . nach togbadh airm na aghaidh |
| 28. |
(9) Gluaisidar an sin go temhraigh . dfhios chormic s a morthegluidh (10) mac draoithbhil na {ger}lan buaidh . go triath temhrac na { ndealadh } |
| 29. |
(11) Do eirgidhedur amac fir themhrach . fir moir dheghcroidhach dhealbhach (12) gurb iomdha fer duinbhruitsroill . a ttiomchioll cormaic na gcedoir |
| 30. |
(13) Labhrais triath temrach gan onn . suidhi a chliar chalma chuirinn (14) ni huainfidigh dhiob meirg aonfhir nac togaidh airm na aghaidh |
| 31. |
(15) Suidhis trenfhir innsi fail . greis ar cheil[e] an chomhdhail (16) le techd chuca dho go dana . fer foistinach fiormhalla |
| 32. |
(17) Le techd ansna maidhimh dho . do mac draoibhthil na morghleo (18) don og innilta chuimsec . leigadar an ród re soilsech |
| 33. |
(19) Benuidhis an derg do ghloir bhin . do triath temhrac go haobhin (20) is do freagur an flaith gan dobruin . cathmhilidh na trenfhodhla |
| 34. |
(21) Le suidh don derg nochar thim . labhrus ardri eirionn (22) brigh do thurus temhraigh . airis a laoch moirmhenmnaigh |
| 35. |
(23) Gurb e bechd mo thurus duit . a mhic art churata mhic cormaic (24) treisi na heirinn gurb ail liom . dar nemhfis bhemonadh tiomhcill |
| 36. |
[p.112v](1) Geilluidh fir eirion ar muir . ciodh gu minic shaor siad trenfhir (2) ni frituir s ni fogur go brath . éire tabhach le aonoglach |
| 37. |
(3) Ciodh nach ail letsa a chormaic . flaithes thabairt duin gan dobruinn (4) comrac ced do clanaibh curadh . uaitsi a mhic art a nulladh |
| 38. |
(5) Do chuirios mo ced calma . a chlaoith an oig mhir allmura (6) thog a merg nocar tim . le ferg moir dochum an chomhlain |
| 39. |
(7) Gurb e iomruis a mhic ri na bhfionn . an ced sin do thuitim na chomhlan (8) an 2 ced eile fa gniomh dho . o chlaoith an derg an enlo |
| 40. |
(9) Nuar conarc ri temhrac dill . an derg ar denamh na hurluidhe (10) bhrosnuidh se thechda go luath . tar mac cumhal na morshluadh |
| 41. |
(11) Agus tanaic chugan iarnamharach . mac cumal go mordhalach (12) tri mile gaisgec gesghlan . nach fuar osadh no sgannill |
| 42. |
(13) Fleisc oir fa chenn gac fir . do mhuinter fhinn o halmhuin (14) sgiat fhiodach go hiomcur oir . go eiredh sioda sigi sirshroil |
| 43. |
(15) Gath minic lan is luirach . fa gac laoch og ard sugach (16) inniol lasta ar gac fer fraoich . deoibhtur ar gac laoch langheal |
| 44. |
(17) Le techd ansna madhimh dhoibh . in tshluagh cuiranta cumhduigh (18) togbais an derg bu maith dreach . an pubil oirthuidh iollanach |
| 45. |
(19) chuaidh fo chormac antim . cur failte ar feinuibh o ealmhuin (20) Fuar sluoiti mhic muirn na gcreach . pog is curedh [*] a ttigh temrach |
| 46. |
(21) Gluaisis mac ri na bfionn . astech uain ansa pubill (22) do thog tri chaogad cles luith . fa mor in tabur iomgruis |
| 47. |
(23) Gluaisis mac cumal fheil . astech uain ar chedleim (24) agus benuidhis se don derg . don ogaithelach [*] fhionard |
| 48. |
(25) Benuighis fionn necar fhuiluingtar . freagrais in derg dreachdhana (26) togar cumha go luath liomh . ar mac cumhail no comhlan |
| 49. |
[p.113r](1) Cia maith do lamhsa [ a ] fhir . do raidh flaithfheinidh o ealmhuin (2) braighde na heirion { beirmis } duit . a dheirg le eagla do chomhruic |
| 50. |
(3) Mas thugamsa do triall sibh . a laochraidh o shleibhte laighenn (4) fer chomhraic ced ullamh sinn . uaitsi a mhic cumhal |
| 51. |
(5) Do cuirios mo ced ann sin . do chlaoith in derg dom mhuinter (6) do cuiris mo dhorn mo chonn mac smoil . do cuiris mo chonn mac conan |
| 52. |
(7) Tuit mac conan mhic a léigh . thuit in dorn mac roibh go ré (8) is do mharbhadh lena laimh gan lochd . gac ceda fer go faoburnochd |
| 53. |
(9) Nuar conarc mac cumhail fheil . an derg ar denamh na hurluidhe (10) do brosnuidh se a chip chatha . do chosg mhic an athar fhlatha |
| 54. |
(11) Eirghis faolan le ferg mor . ghlac a meirg tshaorthraigthe shróil (12) do chosg comlan an fhir moir . marg a brosnuidh na chomhdhail |
| 55. |
(13) Glacadar cumpar a cheile . tar eis an { uirlidh } do dhaidbhail (14) no gur claoitheadh leis an derg an . faolan calma na ccaomhchealg |
| 56. |
(15) A mhic morna nac meta . chaon crodha ata calma (16) coisg dhin comhlan an fir moir . a chennghaisgighh an morshluagh |
| 57. |
(17) Deit ced nao nnuighe dor fo thri . uaimsi duit ar in tardri (18) is is let fein o shoin amac . trian a cumha sa hedola |
| 58. |
(19) Cia gur fhoradh le teinnidh . clanna morna na mo[r]bhuidh (20) mo chumhnadh dobeirim duit . a ri na feinnedh go tuirtachd |
| 59. |
(21) Eirghis goll noch fhuiluing tar . na chulaidh eididh iomshlan (22) chosg chomhlan an laoi[ch] lan . mar a brosnuidh na chomhdhal |
| 60. |
(23) Tugus ri derg do chlaoith guill . na hairm nimhe do bhi ag caigle (24) thanaic se go diomsac dana . go ciocrac an an ait [t]egmhala |
| 61. |
[p.113v](1) Chuimh[ni]dar a bfoltanas re cheile . an dias dilenta deglaoch (2) re snoidhe cloigen is chenn . seimidhe mac draoibhthill is iollain |
| 62. |
(3) Bhethadur mur sin fa greis . no go ttugadur an mortheis (4) no gur thost fir eirionn uile . le clos beimanadh na hiorguile |
| 63. |
(5) Dith teine di cailci di cruaidh . do bhi da sgiathuibh san uair (6) agus díth fola da nimhe . bi do { griosadh } na miledh |
| 64. |
(7) Bethadur comhraic tri la . { far } thuirsech mic agus mna (8) no gur claoithadh an derg an . le mac morna na beimanadh |
| 65. |
(9) Do fuar goll mur ghealladh leis . o mhac cumhall gan [*] ainbhfios (10) gur buidhech an flaith go mbuaidh . do chomhrac iollain armruaidh |
| 66. |
(11) Luidhe bliadhna an uthar ghuill . tar eis comhraic an laoic lonn (12) a ttigh themrach gan fhios . agus seimhidh mac morna da leighios |
| 67. |
(13) Dorin an derg dithchiol borb . oruin lena morcholg (14) thuit ced dar muinter na troid . agus tri ced do mhuinter chormaic |
| 68. |
(15) Is me fergus file fionn . o graidhfheinie mic cumhall (16) o triall na fer sin ar tuin . trian a gaisgidh ni airisiomh |
| 1. |
(1) Is maith mo leaba is olc mo shúain . on sgeil so chualus os aird (2) gilla [e]spic buachill an chrúinn . arna ghlasadh san túir fa gheard |
| 2. |
(3) Dia cobhur ar ar feidhm . cur tuallus na bréug air chaird (4) cuir car na consboid mun gcúart . beir consboil na slúagh a bard |
| 3. |
(5) Fuasgil e ó dóirsuib báis . rétuidh an ród dho go des (6) ghéhobha prisoil na slúag . ort ni bfhuil ní cruaidh no cheist |
| 4. |
(7) Do ghairden laidir na thóir . air gac pór ga bfaigit an fheill (8) daimhdhéoin ri pháro is a shlúadh . dhosgal a muir rúadh don chloinn |
| 5. |
(9) Shuidhadh íad engach an bháis . ma dhonmhal an áigh le neart (10) dhaimhdheóin . a mírún s a ceilg . gabh na leoghan garg mad smachd |
| 6. |
(11) Impere bhabílóin móir . chuir an íomhuighe óir san leirg (12) an neimhuin lasrac na colg . thug aist['] na hóighe ó fheirg |
| 7. |
(13) Dhuasgil thu na geimhlecha crúaidh . do pheader na buagh na fheidhm (14) charn thu an fhairge súas le sruth . tha ú an deudhgh[air] mur bath nde |
| 8. |
(15) Fagfuidh me chuiram fad dhíon . a rí na rí ga bhfuil a[n] nert (16) leoghan do shlochd smérbi [*] mor . chunarc me na slóigh fad smachd |
| 9. |
(17) Séobhac den ealtain ab fearr . o dreim artuir bo garg colg (18) onchú thrén re búan na gcreac . féinich fearuil na mbfechd borb |
| 10. |
(19) O dúibhne o dhún na gcúach . gan thiucfad na slóigh fa sech (20) bruth sollis ba níamhdha bés . mhbíadh coimhlion na [...] |
| 11. |
[p.114v](1) Iomdha toisach trén ad mhágh . fa lionmura sléadh is lann (2) armuin fa dhidion do shgéith . deiridh le tríath dhún da bhenn |
| 12. |
(3) Do bhandrachd ad bhaile dérach . ga mbhiadh do théch na thig stóir (4) gaisgidh go huaibhrec na [n]gcléus . mar ghuar do bhés tranóina |
| 13. |
(5) Bu chlethach calma don chrúin . sibh o thus o lín go lín (6) bhi ga freasdail ans gac búaidh . is robheg liom do dhúas da chionn |
| 14. |
(7) Tuirsec me túiribh do bhéis . chraoibh thuinnuidh nac ddeiradh [*] rath (8) íosa le mberar gac búaidh . tabhar eisdechd dom dhúan go maith |
| 1. |
(9) Innis disi giodh be me . a techdare theid na cenn (10) go bhfuil misi lán da serc . mas ionan le s a bheth gan chenn |
| 2. |
(11) Mas ionan le is a bheth gan chenn . Innis disi derbhtha gan chleth (12) go bhfuil misi lan da graidh . Mas ionan le is bas da breith |
| 3. |
(13) Mas ionan le is bas da breith . misi do bheth mur atáim (14) curadh asam airgiod cenn curadh duine ar chionn mo chinnn |
| 1. |
(15) Na srotha is edoimne . is iad lobhrus go dána (16) ínn fein ni mholfamur . balbh bhios na linte lána |
| 1. |
(17) A fhir is arde menmna . mheallas gile gruaidhe (18) do damnadh ort haille . olc an tairbh ar úaille |
| 1. |
(19) Decar anois no [ a ] naois oige . lamh fam thegasg atri [...] (21) [...] [...] |
| 1. |
[p.115r](1) A dhuine oig leis nac aill mosgladh (2) a measg do chonaighe (3) Ad chaduil giodh fad['] thaoise . do ghaduig dfer aonaoise |
| 1. |
(4) Mas i an tuigsi mas i an toil . ata go do chuirsi tar rocheil (5) leig ormsa an tuigsi chosg . is biadh chosg do thoile ort fein |
| 1. |
(6) Srian re do thoil s na tí go dian . s na haom uile re taimhriar (7) is dochaide tir a beth let . sín tfhoighidin le tuabhar |
| 1. |
(8) Ni bian búr beo gan án . ni dual ras fa rath ag raon (9) fál fiodach fa cham na gcúan . ni bruithen gual coir['] gan aoidh |
| 1. |
(10) Ban tiobhra . agus lia libhra . ni lenus in lia libhra . ten luach n [...] (11) Ban tiobhra |
| 1. |
(12) Ciall is maith chon an innidh an ínnidh . sliabh is maith (13) chon an eallaich [*] (14) Iochd is maith chon na cloinne . cho bhi sliochd ar fear feille |
| 1. |
(15) Coll ailm coll [*] curtar ad bheil . fhir nac airis sgel ar choir (16) ar eguil a bheth gan spréidh . cuirter an cló gerr na thóin |
| 1. |
(17) Beth ón dúir beruin duit . a bhen thainic don tigh ar chuard (18) [...] . bail liom ad faghail [...] |
| title | NLS Adv. MS. 72.1.36 |
| internal date | |
| display date | |
| publication date | |
| level | |
| parent text | MSS Collection |